خانه / اوونيز راپور / گزارش هفته‌وار تلفات جنگ در افغانستان (۲۷ دسمبر – ۲ جنوری ۲۰۲۰م)

گزارش هفته‌وار تلفات جنگ در افغانستان (۲۷ دسمبر – ۲ جنوری ۲۰۲۰م)

شماره: ۳۴

یادآوری: نسخۀ PDF این گزارش را از اینجا دانلود نمایید.

مقدمه

در این گزارش آمار تلفات ناشی از جنگ جاری در کشور، از تاریخ ۲۷ دسمبر سال ۲۰۱۹م الی ۲ جنوری سال ۲۰۲۰م (از ۶ الی ۱۲ جدی سال ۱۳۹۸ هـ ش) از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری گردیده است. بر بنیاد این گزارش، در این هفته حدود ۴۱۳ تن در نقاط مختلف کشور کشته و ۱۶۸ تن دیگر نیز زخمی شده‌اند.

بربنیاد آمار گزارش، میزان مجموعی تلفات جنگ در این هفته نسبت به هفتۀ قبل به گونۀ چشمگیر افزایش یافته است. هفتۀ قبل ۳۳۰ تن در تمام نقاط کشور کشته و زخمی شده بودند، ولی در این هفته مجموعا ۵۸۱ تن کشته و زخمی شده‌اند.

میزان تلفات نیروهای افغان در این هفته نسبت به هفتۀ قبل بیش از دو برابر افزایش یافته است. در این هفته نیروهای افغان در چندین ولایت مورد هدف حملات خونین قرار گرفتند و تنها در  ولایت‌های هلمند، تخار، جوزجان، کندز و بلخ  ۸۷ سرباز نیروهای افغان کشته شدند.

 میزان تلفات غیرنظامیان در این هفته هرچند نشانگر کاهش اندکی است، اما غیر نظامیان در این هفته نیز در کنار حملات هوایی نیروهای افغان، بیشترین تلفات را در انفجار ماین‌های جاسازی شده کنار جاده از سوی مخالفین مسلح دولت متحمل شده‌اند. تنها در  ولایت هلمند و فراه ۸ فرد ملکی در انفجارها کشته شدند.

همچنان، تلفات مخالفین مسلح دولت نیز نسبت به هفتۀ قبل افزایش یافته است و تلفات بیشتر نیز در حملات هوایی به آنان وارد شده است.

در این گزارش، آمار و تفصیلات تلفات نیروهای افغان، مخالفین مسلح دولت و غیرنظامیان افغان را می‌خوانید. در کنار این، در بخش اخیر گزارش به تحلیل رویدادهای مهم امنیتی و وضعیت امنیتی کشور نیز پرداخته شده است.

تلفات نیروهای افغان

۲۷ دسمبر:

در اثر حملۀ طالبان مسلح بر یک قرارگاه نظامی در ولایت هلمند، ۱۰ سرباز اردوی ملی کشته و ۴ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ انفجار ماین چسپکی بر یک موتر پولیس در ولسوالی ناوۀ ولایت هلمند، یک پولیس زخمی شد.

در نتیجۀ انفجار ماین جاسازی شده کنار جاده‌ای در ولسوالی فیض‌آباد ولایت جوزجان، ۲ سرباز اردوی ملی کشته و ۲ تن دیگر زخم برداشتند.

در اثر انفجار ماین جاسازی شدۀ کنار جاده‌ای در ولسوالی نوسی ولایت بدخشان، یک سرباز کوماندو کشته و ۳ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ کمین طالبان در ولسوالی درۀ صوف پایان ولایت سمنگان، یک افسر امنیت ملی کشته و ۳ تن دیگر زخم برداشتند.

۲۸ دسمبر:

در نتیجۀ رویدادهای مختلف امنیتی در ولایت جوزجان، ۳ سرباز افغان کشته و ۲ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ انفجار مواد منفجره جابجا شده زیر یک پوستۀ نیروهای افغان از طریق تونل در ولسوالی سنگین ولایت هلمند، ۱۶ سرباز اردوی ملی کشته شدند.

در اثر حملۀ افراد مسلح ناشناس در شهر هرات، ۲ محافظ یک کمپنی خصوصی امنیتی کشته شدند.

در نتیجۀ حملۀ طالبان بر یک پوستۀ نیروهای افغان در مسیر شاهراه بغلان ـ کندز در منطقۀ تپۀ چارشنبه ولایت بغلان، ۴ سرباز اردوی ملی کشته شدند.

در اثر حملۀ طالبان مسلح بر یک پوستۀ پولیس محلی در شاهرا‌ه  سرپل ـ جوزجان، یک پولیس محلی کشته شد.

در نتیجۀ حملۀ طالبان بر مرکز ولسوالی المار ولایت فاریاب، ۲ سرباز طرفدار دولت کشته و یک تن دیگر زخم برداشت.

۲۹ دسمبر:

طالبان مسلح بر یک پوستۀ پولیس محلی در منطقۀ لالاگذر ولسوالی خواجه بهاوالدین ولایت تخار، حمله کردند که در نتیجۀ آن ۱۷ پولیس محلی کشته و ۷ تن دیگر زخم برداشتند.

بعد از حملۀ طالبان مسلح بر یک مرکز نظامی در منطقۀ بلغلی شهر سرپل مرکز ولایت سرپل، در اثر یک انفجار ۲ سرباز نیروهای افغان کشته و ۳ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ انفجار ماین در منطقۀ سنگ آتش ولسوالی مقر ولایت بادغیس، دو سرباز سرحدي کشته شدند.

در اثر حملۀ افراد مسلح ناشناس در ولسوالی جبل السراج ولایت پروان، یک افسر قوماندانی امنیۀ ولایت کاپیسا کشته و دو تن دیگر زخم برداشتند.

۳۰ دسمبر:

طالبان مسلح بر پوسته‌های نیروهای افغان در منطقۀ حیدرآباد ولسوالی فیض‌آباد ولایت جوزجان، حمله کردند که در نتیجۀ آن ۱۴ سرباز امنیت ملی و نیروهای طرفدار دولت کشته و ۴ تن دیگر زخم برداشتند.

در پی درگیری میان نیروهای افغان و طالبان مسلح در مناطق یمچی و بلند غور ولسوالی صیاد ولایت سرپل، ۴ سرباز امنیتی زخمی شدند.

در اثر رویدادهای مختلف امنیتی در ولایت فاریاب، ۵ سرباز امنیتی زخم برداشتند.

۳۱ د سمبر:

در اثر یک حملۀ طالبان بر یک موتر دولتی در منطقۀ ریگ ولسوالی زنده جان ولایت هرات، یک سرباز امنیت ملی کشته و دو تن دیگر زخم برداشتند.

در پی درگیری میان یک قوماندان پولیس محلی و یکی از قوماندانان سابقه در ولسوالی سیاگرد ولایت پروان، دو فرد مسلح کشته شدند.

در تتیجۀ حملۀ طالبان بر یک پوستۀ نیروهای افغان در ولسوالی گرزیوان ولایت فاریاب، ۴ سرباز پولیس کشته و ۶ تن دیگر زخم برداشتند.

طالبان مسلح بر یک کاروان نیروهای افغان در قریۀ قره تپۀ ولسوالی درقد ولایت تخار، حمله کردند که در نتیجۀ آن ۳ سرباز اردوی ملی و ۴ سرباز پولیس محلی کشته و ۶ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ حملۀ افراد مسلح ناشناس در حوزۀ سوم امنیتی در شهر کندز، یک پولیس ترافیک کشته شد.

اول جنوری:

در نتیجۀ حملات طالبان مسلح بر پوسته‌های امنیتی در ولسوالی دشت ارچی ولایت کندز، ۱۴ سرباز امنیتی به شمول دو پولیس محلی، دو سرباز اردو و ده سرباز امنیت ملی کشته و ۶ تن دیگر زخم برداشتند.

در اثر حملۀ طالبان مسلح بر مرکز ولسوالی بلچراغ ولایت فاریاب، ۴ سرباز امنیتی به شمول دو سرباز کوماندو، یک پولیس و یک سرباز اردوی محلی کشته و ۷ تن دیگر به شمول دو سرباز کوماندو زخم برداشتند.

در یک حملۀ طالبان بر یک پوستۀ نیروهای افغان در شاهراه جورجان ـ بلخ، در مربوطات ولایت بلخ ۹ پولیس کشته شدند.

۲ جنوری:

در اثر حملۀ طالبان مسلح در منطقۀ ساق‌دان ولسوالی غوریان ولایت هرات، یک افسر پولیس کشته شد.

در نتیجۀ حملۀ طالبان بر یک پوستۀ امنیتی در ولسوالی بغلان مرکزی ولایت بغلان، ۵ پولیس محلی کشته و ۲ تن دیگر زخمی شدند.

جدول۱: تلفات نیروهای افغان:

اسم

کشته زخمی مجموع
اردوی ملی ۴۳ ۲۰

۶۳

پولیس

۷۹ ۵۰ ۱۲۹
مجموعه ۱۲۲ ۷۰

۱۹۲

 

تلفات مخالفین مسلح دولت

۲۷ دسمبر:

در نتیجۀ حملات نیروهای افغان در ولسوالی کجران ولایت دایکندی، ۷ طالب مسلح کشته و یک تن دیگر زخمی شد.

در اثر یک حملۀ هوایی در منطقۀ بدیع‌آب بین ولسوالی الینگار و شهر مهترلام ولایت لغمان، ۲۰ طالب مسلح کشته و ۷ تن دیگر زخم برداشتند.

۲۸ دسمبر:

در سه رویداد جداگانۀ امنیتی در ولایت جوزجان، ۱۱ طالب مسلح کشته و ۹ تن دیگر زحم برداشتند.

در اثر یک حملۀ هوایی نیروهای افغان در ولسوالی نوسی ولایت بدخشان، ۸ طالب مسلح کشته شدند.

در اثر درگیری میان نیروهای افغان و طالبان مسلح در مناطق درۀ چیچل و کوتل ریگی ولسوالی درۀ صوف پایان ولایت سمنگان، ۲ فرد مسلح به شمول مسؤول کمیسیون نظامی طالبان کشته شدند.

در نتیجۀ عملیات قطعۀ خاص نیروهای افغان در ولسوالی زرمت ولایت پکتیا، ۳ فرد مسلح کشته شدند.

در نتیجۀ حملات زمینی و هوایی نیروهای افغان در ولسوالی نهر سراج ولایت هلمند، ۱۳ طالب مسلح کشته شدند.

۲۹ دسمبر:

در پی درگیری‌های مسلحانه در ولسوالی‌های خانقاه و فیض‌آباد ولایت جوزجان، ۴ طالب مسلح کشته شدند.

ولسوال طالبان برای ولسوالی کشندۀ ولایت بلخ، همراه با ۴ فرد مسلح دیگر کشته شد.

در اثر حملات نیروهای افغان در ولسوالی خان‌آباد ولایت کندز، ۱۳ طالب مسلح به شمول یک قوماندان آنان کشته شدند.

در پی یک درگیری مسلحانه در ولسوالی المار ولایت فاریاب، ۲ طالب مسلح زخمی شدند.

در نتیجۀ حملۀ هوایی نیروهای افغان در ولسوالی چمتال ولایت بلخ، ۶ طالب مسلح کشته و ۹ تن دیگر زخم برداشتند.

در اثر عملیات نیروهای افغان در ولسوالی خاکریز ولایت قندهار، ۲۳ طالب مسلح کشته و ۲۷ تن دیگر زخم برداشتند.

۳۰ دسمبر:

در پی رویدادهای مختلف امنیتی در ولایت فاریاب، ۱۴ طالب مسلح کشته و ۱۰ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ عملیات نیروهای افغان در مربوطات ولایت غور در مسیر شاهراه غور _ هرات، ۱۶ طالب مسلح کشته شدند.

در اثر عملیات نیروهای افغان در ولسوالی دشت قلعۀ ولایت تخار، ۱۷ طالب مسلح کشته و ۵ تن دیگر  زخم برداشتند.

در نتیجۀ دو حمله در ولسوالی‌های پشتون زرغون و گلران ولایت هرات، ۴ طالب مسلح کشته شدند.

در اثر دو حملۀ مختلف نیروهای افغان در منطقۀ چشمۀ شیر ولایت بغلان، ۱۴ طالب مسلح کشته شدند.

در یک حملۀ هوایی در منطقۀ چهل تپۀ ولسوالی قوش تپۀ ولایت جوزجان، ۳ طالب مسلح کشته و ۵ تن دیگر زخم برداشتند.

در پی درگیری میان نیروهای افغان و طالبان مسلح در مناطق یمچی و بلند غور ولسوالی صیاد ولایت سرپل، ۶ طالب مسلح کشته و ۳ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ عملیات پولیس در ولسوالی ورسج ولایت تخار، ۳ طالب مسلح کشته شدند.

در اثر عملیات نیروهای افغان در ولسوالی کجران ولایت داینکدی، ۱۴ طالب مسلح کشته شدند.

۳۱ د سمبر:

در نتیجۀ عملیات نیروهای افغان در ولسوالی پشتون کوت ولایت فاریاب، ۴ طالب مسلح کشته و ۱۱ تن دیگر زخم برداشتند.

طالبان مسلح در قریۀ قره تپۀ ولسوالی درقد ولایت تخار، بر کاروان نیروهای افغان حمله کردند که در نتیجۀ آن در کنار نیروهای افغان، ۱۱ مهاجم مسلح نیز کشته شدند.

در اثر حملۀ هوایی نیروهای افغان در ولسوالی شورابک ولایت قندهار، ۱۱ طالب مسلح کشته شدند.

در نتیجۀ حملۀ هوایی و زمینی نیروهای افغان در منطقۀ چشمۀ سیر ولایت بغلان، ۱۰ طالب مسلح کشته شدند.

اول جنوری:

 در اثر حملۀ طالبان بر مرکز ولسوالی بلچراغ ولایت فاریاب، ۳ طالب مسلح کشته و ۴ تن دیگر زخم برداشتند.

در نتیجۀ حملات هوایی و زمینی نیروهای افغان در ولسوالی‌های المار و پشتون کوت ولایت فاریاب،۱۰ طالب مسلح کشته شدند.

در یک حملۀ هوایی نیروهای افغان در ولسوالی نهر سراج ولایت هلمند، دو فرد مسلح کشته شدند.

در یک حملۀ هوایی دیگر در ولسوالی شینکی ولایت زابل، دو طالب کشته شدند.

۲ جنوری:

در نتیجۀ حملات نیروهای سرحدی افغان در و لسوالی برگ متال ولایت نورستان، ۹ طالب مسلح کشته شدند.

جدول-۲: تلفات مخالفین مسلح دولت:

اسم

کشته زخمی مجموع
طالبان ۲۶۷ ۹۳

۳۶۰

مجموعه

۲۶۷ ۹۳

۳۶۰

 

تلفات غیرنظامیان افغان

۲۷ دسمبر:

دو قوماندان پیشین جهادی ولایت کاپیسا از سوی افراد مسلح ناشناس در ولسوالی قره‌باغ ولایت کابل، کشته شدند.

در اثر انفجار یک ماین چسپکی بر یک موتر پولیس در ولسوالی ناوۀ ولایت هلمند، یک زن کشته  و یک کودک زخمی شد.

در نتیجۀ گلوله باری طالبان مسلح در ولسوالی واشیر ولایت هلمند، یک فرد کشته شد.

دو کارمند خدمۀ نماینده‌گی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در ولسوالی گذرۀ ولایت هرات از سوی افراد مسلح ناشناس کشته شدند.

۲۸ دسمبر:

یک بزرگ قومی مهاجرین وزیرستانی در ولسوالی گربز ولایت خوست، در حملۀ افراد مسلح ناشناس کشته شد.

۳۰ دسمبر:

در اثر انفجار یک ماین جاسازی شد‌ه کنار جاده‌ای در منطقۀ سرخدوز ولسوالی ناوۀ ولایت هلمند، ۴ فرد ملکی به شمول یک مرد یک زن و دو کودک کشته شدند.

در نتیجۀ حملات نیروهای افغان در ولسوالی خاک سفید ولایت فراه، ۵ فرد ملکی کشته شدند.

در اثر انفجار بمی در قریۀ قشلاق ولسوالی خواجه سبز پوش ولایت فاریاب، ۲ کودک کشته و یک تن دیگر زخم برداشت.

۳۱ د سمبر:

در نتیجۀ انفجار ماین بر یک موتر حامل افراد ملکی در ولسوالی گلران ولایت هرات، یک تن کشته و یک تن دیگر زخم برداشت.

در یک حملۀ افراد مسلح ناشناس در قریۀ کونجک ولسوالی کشندۀ ولایت بلخ، یک زن کشته شد.

در نتیجۀ انفجار ماین در منطقۀ پل جدید شهر فراه مرکز ولایت فراه، ۳ فرد ملکی کشته شدند.

یک تجار از سوی افراد مسلح ناشناس در ولسوالی دند ولایت قندهار، کشته شد.

اول جنوری:

در نتبجۀ حملۀ طالبان بر مرکز ولسوالی بلچراغ ولایت فاریاب، در کنار نیروهای افغان و طالبان مسلح ۲ فرد ملکی نیز زخمی شدند.

۲ جنوری:

 یک کارمند تخنیکی یک رادیوی محلی در حوزۀ دوم امنیتی شهر لشکرگاه مرکز ولایت هلمند، در نتیجۀ شیلیک افراد مسلح ناشناس کشته شد.

جدول ۳: تلفات غیرنظامیان

اسم

کشته زخمی مجموع
غیرنظامیان ۲۴ ۵

۲۹

مجموعه

۲۴ ۵

۲۹

نتیجه و تحلیل هفته

بربنیاد آمار گزارش این هفته، از ۶ الی ۱۲ جدی سال ۱۳۹۸ هـ ش (۲۷ دسمبر ۲۰۱۹م الی ۲ جنوری سال ۲۰۲۰م) مجموعا حدود ۵۸۱ تن در مناطق مختلف کشور کشته و زخمی شده‌اند که از این جمع ۴۱۳ تن آنان کشته و ۱۶۸ تن دیگر نیز زخمی شده‌اند.

میزان مجموعی تلفات جنگ در این هفته نسبت به هفتۀ قبل یک بار دیگر افزایش یافته است. در جانب حکومت افغانستان، هفتۀ قبل ۴۳ سرباز نیروهای افغان کشته شده بودند، اما در این هفته این رقم بیش از دو برابر افزایش یافته است و ۱۲۲ تن از سربازان نیروهای افغان در مناطق مختلف کشور کشته شده‌اند. میزان تلفات مخالفین مسلح دولت نیز در این هفته افزایش یافته است. هفتۀ قبل ۱۵۳ تن از افراد مخالفین مسلح دولت کشته شده بودند، اما در این هفته در نقاط مختلف کشور مجموعا ۲۶۷ تن از جنگجویان طالبان کشته شده‌اند. ولی، میزان تلفات افراد ملکی نسبت به هفتۀ قبل کاهش اندکی را نشان می‌دهد. هفتۀ قبل تلفات مردم ملکی ۳۲ تن بود، اما در این هفته به ۲۴ فرد کشته شده نزول کرده است.

هفتۀ اخیر سال ۲۰۱۹ برای نیروهای افغان و طالبان مسلح یک هفتۀ خونین بود. در این هفته طالبان مسلح بر نیروهای افغان حملات مرگباری را انجام دادند و تلفات سنگینی به آنها وارد کردند. به تاریخ ۲۷ دسمبر ۱۰ سرباز اردوی ملی در یک حملۀ طالبان در ولایت هلمند کشته شدند. یک روز بعد از این حادثه نیز در ولسوالی سنگین همین ولایت، ۱۶ سرباز اردو ملی کشته شدند. به تاریخ ۲۹ دسمبر در ولسوالی خواجه بهاوالدین ولایت تخار، ۱۷ سرباز پولیس محلی کشته شدند. یک روز بعد از این حادثه، در ولسوالی فیض‌آباد ولایت جوزجان نیز ۱۴ سرباز امنیتی کشته شدند. در آخرین روز سال ۲۰۱۹م نیز در ولسوالی درقد ولایت تخار ۷ سرباز اردوی ملی و پولیس محلی کشته شدند. در روز نخست سال ۲۰۲۰م در ولایت کندز ۱۴ تن و در ولایت بلخ ۹ سرباز امنیتی کشته شدند. به این ترتیب، تنها در این چند رویداد ۸۷ تن از سربازان نیروهای افغان کشته شده‌اند.

در کل، در جریان سال ۲۰۱۹م خشونت و تلفات در میدان جنگ در افغانستان به شدت بالا بود، ولی در رعین زمان تلاش‌ها برای تامین صلح در کشور نیز نسبت به دو دهۀ گذشته بی‌نظیر بود. در این سال در کنار حملات طالبان نیروهای افغان و خارجی نیز نسبت به قبل عملیات شدید هوایی و زمینی را انجام دادند که در نتیجۀ آن در کنار طرف‌های درگیر، تلفات غیر نظامیان نیز افزایش یافت. بربنیاد گزارش سازمان ملل متحد، سال ۲۰۱۹م یک سال خونین برای افراد ملکی افغان بود. تنها در ۹ ماه اول این سال، بیش از ۲۵۰۰ فرد ملکی کشته و نزدیک به ۶۰۰۰ تن دیگر زخم برداشتند. همچنان بیش از ۴۰۰ هزار تن در اثر جنگ‌ها از خانه‌های شان بی‌جا شده‌اند. بر اساس یک تحقیق بی بی سی، در ماه اگست این سال، بطور اوسط روزانه ۷۴ افغان در نتیجۀ جنگ و رویدادهای امنیتی کشته شده بودند.

همچنان سال ۲۰۱۹م برای نیروهای خارجی نیز یک سال خونین نسبت به ۵ سال گذشته بود. بر اساس آمار رسمی، در این سال ۲۶ سرباز نیروهای خارجی در جنگ افغانستان کشته شدند که ۲۴ تن آنان اتباع امریکایی بودند؛ و این رقم نشانگر بلندترین سطح گشته شده‌گان نیروهای خارجی پس از سال ۲۰۱۴ است.

در عین حال، سال ۲۰۱۹م در طول ۱۸ سال گذشته یکی ازسال‌هایی نیز است که در آن فرصت‌های خوبی برای تامین صلح در کشور نیز به وجود آمدند. ده دوره مذاکرات صلح میان طالبان و امریکا در دوحه صورت گرفت، مذاکراتی که تاهنوز به نتیجه نرسیده اند. در حال حاضر چنان می‌نماید که امریکا و طالبان روی مسئله آتش‌بس اختلاف نظر دارند و این مسئله توافق صلح میان امریکا و طالبان را به تعویق انداخته است. امیدهایی وجود دارند که طالبان با جانب امریکایی به کاهش خشونت موافقه کنند و توافق صلح میان آنان در آیندۀ نزدیک به امضا برسد.

مرکز مطالعات استراتیژیک قاصد به عنوان یکی از ارگان‌های ناظر تلفات و خسارات جنگ در افغانستان، یک بار دیگر خاطر نشان می‌سازد که پایان دادن به خونریزی جاری و وضعیت خونبار کنونی در افغانستان تنها و تنها در نتیجۀ خروج نیروهای خارجی از افغانستان و موفق شدن گفتگوهای صلح با طالبان امکان پذیر است. بنابراین، از تمام جهت‌های بین المللی و جهت‌‌های درگیر داخلی می‌خواهیم تا بجای تمرکز روی میدان جنگ به تلاش‌های صلح توجه نمایند.

جدول ۴: تلفات مجموعی جهت‌های درگیر جنگ و غیرنظامیان:

اسم

کشته اسم زخمی
نیروهای افغان ۱۲۲ نیروهای افغان

۷۰

مخالفین مسلح دولت

۲۶۷ مخالفین مسلح دولت ۹۳
غیرنظامیان ۲۴ غیرنظامیان

۵

مجموعه

۴۱۳ مجموعه ۱۶۸

مجموع تلفات             ۵۸۱

پایان

همچنین ببینید

گزارش هفته‌وار تلفات جنگ در افغانستان ( ۵–۱۱ جون ۲۰۲۰م)

شماره: ۵۷ یادآوری: نسخۀ PDF این گزارش را از اینجا دانلود نمایید. مقدمه در این گزارش …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *